م

.

دولت اميد و نا اميدي ؟

آخرين مناظره از سري مناظرات دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهور‌ي را بايد با نگاهي موشکافانه و به عنوان نقطه عطفي در رفتارهاي سياسي چهره‌ها مورد ارزيابي قرار داد.
آنچه در رفتار سه نامزد دولتي، به ويژه آقايان جهانگيري و روحاني ديده مي‌شد، بيش از هر چيز عصبانيت، نگراني و تشويش بود. سايه اين وضعيت تا آخرين دقايق مناظره بر جو کلي مناظره سنگيني کرد و تاثير خود را  بر جاي گذاشت. اينکه چرا اين وضعيت در روحيه آنها بوجود آمده بود و باعث چه رفتاري شد را در چند بند با هم مرور کنيم:
1- پيش از هر چيز بايد از راز عصبانيت و نگراني کانديداهاي پوششي و اصلي دولت با خبر شويم. در هفته‌هاي اخير، هرجا دولتمردان با بدنه واقعي مردم و افراد گرفتار در مشکلات هزار توي معيشتي مواجه شدند، شاهد خشم و انزجار از فراموشي همه وعده‌ها و رها کردن مردم در زير بار سنگين معضلات بوده‌ايم. اتفاق بي‌سابقه در اعتراض کارگران محروم در روز کارگر به رئيس‌جمهور- که منجر به نا تمام ماندن مراسم و ترک جلسه از سوي رئيس‌جمهور شد-  ويا اعتراض کارگران سختي کشيده معدن زمستان يورت آزاد شهر، نشان‌دهنده وضعيت حقيقي  اقشار مستضعف کشور و نگاه آنها به مديران ارشد دولت يازدهم است. اينها اتفاقات مهمي است. اکنون حدود بيست ميليون نفر در شهرهاي کوچک، روستاها و حاشيه شهرها زندگي مي‌کنند و زندگي و معيشت آنها در اثر سياست‌هاي ويرانگر دولت يازدهم، روز به روز سخت‌تر شده است. نتايج چند نظر سنجي معتبر نشان‌دهنده رويگرداني اين قشر عظيم از دولت يازدهم است. به جز اين عده، جمع زيادي از مردم - همچون مالباختگان موسساتي چون کاسپين که مجوز رسمي از بانک مرکزي داشت- يا معلماني که شاهد به يغما رفتن دست‌رنج‌شان در صندوق ذخيره فرهنگيان بودند و ... همه و همه از اين دولت قطع اميد کرده و در نظرسنجي‌ها، گزينه‌اي به جز دولت کنوني را انتخاب کرده‌اند. 
نتايج اين نظر سنجي‌ها به گوش دولتمردان هم مي‌رسد و موجب نگراني آنها مي‌شود. آنها در اصل از هيچ‌يک از رقبا عصباني نيستند، آنها از کارگران و درماندگاني عصباني‌اند که به نظام ناصحيح مديريت دولت يازدهم اعتراض دارند، اما اين عصبانيت را در مناظره‌ها با فرياد زدن، برافروخته صحبت‌کردن و خلاف واقع گفتن‌هاي مکرر،بر سر نامزدهاي رقيب خالي مي‌کنند!
2- اين عصبانيت و نگراني از احتمال قريب‌الوقوع شکست در انتخابات‌، چنان سنگين و شديد بود که در تمام طول مناظره، سايه خود را بر فضا انداخت و باعث ايجاد جوي بسيار مسموم و تلخ شد. روحاني و جهانگيري در روزي که بايد پاسخ چهار سال بي‌عملي و کوتاهي خود را مي‌دادند، به «فرار به جلو» دست زدند و با حمله به رقباي خود، کوشيدند از زير بار پاسخگويي به «فاجعه اقتصادي » شانه خالي کنند. آنها مي‌دانستند که اگر لحظه‌اي و تنها براي يک پرسش، در مسير برنامه مناظره قرار بگيرند، بيش از اکنون، دستشان رو خواهد شد و مردم خواهند ديد که کارنامه‌اشان نه‌تنها خالي است، که مملو از ناکارمدي و ناراستي است. بنابر اين در طول برنامه به هيچ پرسشي در چارچوب خودش پاسخ ندادند و در عوض، هر لحظه را براي تهمتي تلخ‌تر و ناروا‌تر مغتنم شمردند! اين وضع سياه و تلخ، در اصل خروج از دايره اخلاق و انصاف‌، خروج از دايره تعاليم شرعي و پاي گذاشتن در عرصه پروپاگانداي رسانه‌اي غرب بود. احتمال قوي داشت که ديگر نامزدها در واکنش به چنين وضعي، وارد پاسخ‌دهي به تهمت‌ها‌، روکردن موارد متعدد و تمام نشدني مفاسد دولتمردان  و ... بشوند. مدلي که به پينگ‌پنگ تمام نشدني واژه‌هاي دلسرد‌کننده منتهي مي‌شد و آبروي نظام را به مخاطره مي‌انداخت. اما خوشبختانه چنين نشد و ترفند اتاق فکرهاي مسموم براي عصباني کردن و ايجاد بازي«بگم-بگم»به جايي نرسيد. پيش از اين رهبر عزيز انقلاب در جريان مناظره‌هاي سال 88 از اين رفتار به شدت نهي کرده بودند و نامزدها را به رعايت مصالح نظام و حفظ وجهه کشور در پيش چشم جهانيان توصيه کرده بودند. اما براي برخي، دستيابي به قدرت، مهمترين هدف است و لاجرم، هدف وسيله را توجيه مي‌کند!
3- روش و رويکرد فرار به جلو و فريادها و برافروختگي‌هاي دولتمردان، در حد خود مشمئز‌کننده بود اما در مقاطع متعددي، با رفتارهايي همراه شد که از يک مسلمان معمولي هم بعيد بود چه رسد به يک کارگزار نظام اسلامي. يکي از آن رفتار‌ها، استفاده از شيوه «بيانِ لحظه‌اي و بدون سند» بود. در اين شيوه، گوينده که مطمئن است ميليون‌ها نفر در حال تماشاي سخنان او هستند و اغلب، بدون مطالبه سند، حرف‌ها را مي‌پذيرند، از اين اعتماد عمومي سوء استفاده مي‌کند و با بيان آمار و ارقام ساختگي و نادرست و حتي با جعل لحظه‌اي آمار، سعي مي‌کند در ذهن مخاطب تاثير بگذارد! به عنوان نمونه، به خلاف واقع بيان شد که کشور در دولت يازدهم، در توليد گندم خودکفا شده است! اين در حالي است که براساس آمار رسمي گمرک، در سال گذشته بيش از يک ميليون تن گندم وارد کشور شد! يا به خلاف واقع بيان شد که همين امروز (روزجمعه و روز تعطيل) قرار‌داد رسمي سرمايه‌گذاري ده ميليارد دلاري بانکي خارجي در کشور منعقد شد!(همانند ادعاي عجيب باز شدن هزار ال سي در روز تعطيل که پيش از اين از سوي آقاي روحاني مطرح شده بود)  يا به نادرستي بيان شد ميزان سرمايه‌گذاري خارجي ده ميليارد دلار شده است‌! در حالي که آمار بانک جهاني و صندوق بين‌المللي پول، حکايت از کاهش شديد سرمايه‌گذاري خارجي و کاهش آن به کمترين سطح ممکن (کمتر از 500 ميليون دلار) در سال‌هاي اخير حکايت مي‌کند!. يا به خلاف واقع اعلام شد صادرات غيرنفتي به فلان مبلغ رسيده در حالي که زيرشاخه‌هاي نفتي را از محصول نفتي جدا کرده‌اند تا آمار صادرات غيرنفتي را روي کاغذ افزايش بدهند! مي‌بينيد که اين روش- که از مهمترين روش‌هاي عمليات رواني در مناظره‌هاست- و  بيان مطلبي خلاف واقع در لحظه‌اي که مخاطب دسترسي به سندي ندارد، در مناظره روز گذشته، به وفور مورد استفاده نامزدهاي دولتي قرار گرفت. البته به جز جعل و ساخت آمار و ارقام در همان لحظه، تهمت‌هاي ديگري به اشخاص و درباره گذشته و زندگي آنها هم زده شد که از تبيين و تشريح آنها چشم مي‌پوشيم.
4- اما برخلاف تصور دولتمردان و اتاق فکرهاي امنيتي آنها، نبايد کمترين ترديدي داشت که آنچه در آخرين مناظره رخ داد، نه يک پيروزي پر افتخار براي دولت، که شکست دولت مستقر بود. ديروز همه مردم ايران ،به عنوان داوراني هوشمند‌، به خوبي شاهد فرار دولت از پاسخگويي به ‌کارنامه  اقتصادي خود بودند. مردم در همان لحظه‌اي که روحاني و جهانگيري با فرياد سعي مي‌کردند رشد اقتصادي و شکوفايي و عبور از رکود و کاهش تورم و ...را به زور به آنها تحميل کنند، به اطراف خود نگاهي مي‌کردند. در هر خانه، جوانان برومند بيکار، کذب آن سخنان را اثبات مي‌کرد. بيکاري دختران و پسران باهوش و تحصيل‌کرده و دريافت حقوق‌هاي نجومي و واردات  توسط دختر فلان وزير و برادر فلان مقام ارشد و ...، واقعيت شکوفايي اقتصاد را بيش از پيش نشان مي‌داد. پدران بيکار شده و کارخانه‌هاي تعطيل شده، ماهيت عبور از رکود را به مردم آشکار و عريان نشان مي‌داد و خلاصه،وضع معيشت و حال و روز مردم،بيش از هر چيز ثابت مي‌کرد که دولتمردان، هر قدر در کار و تلاش و برنامه‌ريزي براي زندگي مردم ناتوان و مردود و بي‌کارنامه اند، در خلاف‌گويي و قلب واقعيات و وارونه نمايي،يد طولايي دارند!
5- از پيامبر عزيز اسلام(صلي‌الله عليه و آله) نقل است که دروغ، برکت را از همه چيز مي‌برد. دقتي مختصر در آنچه دولتي‌ها در مناظره ديروز مي‌گفتند، نشان مي‌دهد که بخش عظيمي از داده‌ها و آمار‌ها، به شکل فاجعه‌بار و شرم‌آوري خلاف واقع بود و هدف تنها و تنها، تاثير‌گذاري لحظه‌اي بر ذهن مردم و پيروز شدن در ميدان گلادياتوري بود نه ميدان رقابت سالم و اخلاقي. اين قطعا با آنچه ما آموخته‌ايم منافات دارد و برکتي در پي نخواهد داشت. مردمي که روزهاي سخت دولت يازدهم را با همه وجود لمس کرده‌اند، با چند جمله و چند فرياد، خاطرات تلخ پيشين را فراموش نمي‌کنند و با چند تهمت، از کساني که اميد دارند اوضاع را بهبود بخشند، نااميد نمي‌شوند. به نظر مي‌رسد برخلاف تصور آقايان، اين هياهو‌ها، عزم نيروهاي خدوم و و پاکدست انقلاب را براي احقاق حقوق مردم راسخ‌تر مي‌کند و اين باور را تقويت مي‌کند که غفلت از مبارزه تمام عيار با فساد و تبعيض و ناکارآمدي، روزهاي سختي را براي کشور رقم خواهد زد. جوانان غيور و مردان کارآزموده ميدان‌هاي سخت انقلاب مي‌دانند که  مبارزه با فساد و تبعيض و اسلام آمريکايي، مبارزه‌اي تمام ناشدني و دائمي است و با همين باور، بي‌توجه به سيل تهمت‌ها و تخريب‌ها و دروغ‌ها، کمر همت مي‌بندند براي ايجاد تغييري اساسي در ساختار اجرايي کشور.

حسين شمسيان